Nitelikli çeliği en değerli kılan özelliği mühendislik uygulamalarında gösterdiği yüksek dayanım değerleridir. Pig (ham) demire, belirli oranlarda karbon eklenmesi sonucu çelik oluşur. Bu oluşan çeliğe çeşitli alaşımlama maddeleri de ilave edilerek niteliği artırılmış (nitelikli) hale getirilir. Türkiye’de çeliğe dönük en güçlü piyasa talebi inşaat sektörüdür. Yaklaşık talebin %65 dolayları inşaat sektöründen gelmektedir.
2000 yılında, 20 milyon ton çelik üretimi ile 17. sırada yer alan ülkemiz, 2017 yılında 37,5 ton çelik üretimi ile dünyanın en büyük ilk 8 çelik üreticisi arasına adını yazdırmıştır. Nitelikli çelik imalatı, katma değeri çok yüksek, ileri düzey mühendislik bilgisi, teknoloji ve bununla birlikte yatırım gerektiren alandır. Günümüzde insan vücuduna bile girmeyi başaran, implantlar, paslanmaz çelikler, diz kapakları, protezler, yapay kalçalar ve daha niceleri üretilmektedir.
Dünya çelik üretiminde Japonya, Çin ve Hindistan her ne kadar ilk 3 sırada yer alsalarda; Nitelikli Çelik imalatında, İsveç, ABD ve Almanya başta olmak üzere Fransa, Avusturya ve Japonya bu konuyu ülke stratejisi olarak ele almış ve bu alanda ilk sıralara yerleşmişlerdir.
Gelişmiş olan bu ülkeler genellikle diğer gelişmekte olan ülkelere özellikle savunma sanayii ve ileri teknoloji ürün de ambargo uygulayarak üründe kullanılan malzeme bilgisini stratejik konumda tutup bilgileri kısıtlamaktadır. Bu kısıtlanan malzemelerin başında da Nitelikli Çelik gelmektedir. Çünkü ifade edildiği gibi, nitelikli çelik savunmadan tut da nükleer enerji santrallerine kadar aklımıza gelebilecek her yerde hayatımızın içinde.
Bu gelişmiş ülkeler ayrıca, tonlarca demir-çelik üretmektense, katma değeri daha yüksek olan, yassı alaşımlı, paslanmaz, kaplanmış ve daha özel çelik üretmeye yönlenmektedir. Ülkemizin de en kısa zamanda bu alana yönelmesi gerekmektedir. Bu konuyla ilgili yapılan çalışmalar neticesinde 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun çıkmasından sonra Ar-Ge merkezi sayımız 795’e ve tasarım merkezi sayısı da 156 ya ulaşmıştır.
Nitelikli Çelik üreten firma sayımız, test laboratuvar ve Ar-Ge merkezlerimizin sayısı arttıkça bununla birlikte katma değeri yüksek çelik üretimimiz ve ileri teknoloji ürün üretimimizin de artması beklenmektedir.
Makale: Yunus Emre AKÇİL